Văn bản "Tôi đi học" của Thanh Tịnh được cấu tạo theo dòng hồi tưởng, mạch truyện phát triển theo trình tự thời gian và cảm nghĩ chân thành của nhân vật “tôi”: Từ hiện tại nhớ về quá khứ: tiết trời cuối thu, hình ảnh các em nhỏ đến trường gợi cho nhân vật “tôi” nhớ lại; dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” trở về con đường cùng mẹ tới trường; cảm giác của nhân vật “tôi” khi nhìn thấy ngôi trường ngày khai giảng, khi nhìn các bạn, lúc nghe gọi tên mình vào lớp; tâm trạng hồi hộp của nhân vật “tôi” lúc ngồi vào chỗ của mình trong giờ học đầu tiên. Trong truyện, có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa các phương thức kể và tả. Điều đó giúp cho cảm xúc, tàm trạng của nhân vật được thể hiện một cách tự nhiên, hợp lí.

       Sức cuốn hút của tác phẩm được tạo nên từ nhiều yếu tố. Đó là tình huống truyện ngày đầu tiên đi học - một kỉ niệm thiêng liêng, ý nghĩa trong cuộc đời của mỗi người. Đó là những ý nghĩ ngây thơ, trong trẻo khiến xúc động lòng người của nhân vật “tôi”. Đó còn là hình ảnh thiên nhiên, ngôi trường và những nhân vật khác qua lời kể của nhân vật “tôi”. Tất cả hiện lên dưới cái nhìn đầy trong sáng, ngỡ ngàng và rất nhân ái của một tâm hồn non nớt, ngây thơ.

Văn bản "Tôi đi học" của Thanh Tịnh hấp dẫn người đọc nhờ cách kể chuyện gần gũi và cảm xúc trong sáng. Tác giả đã thành công khi tái hiện hình ảnh ngày đầu tiên đến trường qua hồi ức của nhân vật “tôi” với những cảm giác bồi hồi, ngỡ ngàng và háo hức. Lời văn nhẹ nhàng, giàu hình ảnh và cảm xúc đã đưa người đọc trở về những khoảnh khắc đáng nhớ của tuổi thơ. Thanh Tịnh đặc biệt tinh tế trong việc chọn lọc những chi tiết nhỏ như con đường làng, ngôi trường mới, những gương mặt xa lạ của thầy cô, bạn bè – tất cả đều được khắc họa một cách sinh động, chân thực.

Cách xây dựng hình ảnh thiên nhiên trong văn bản cũng rất độc đáo, mang lại cho câu chuyện một không khí trong trẻo, dịu dàng của buổi sáng tựu trường. Qua từng câu chữ, tác giả không chỉ kể lại kỷ niệm của mình mà còn làm sống dậy những cảm xúc tương tự trong lòng người đọc, khiến họ thấy mình cũng từng trải qua những rung động ấy. Chính sự mộc mạc, chân thành và sâu lắng trong cách thể hiện đã làm nên sức cuốn hút lâu bền của tác phẩm "Tôi đi học".

Văn bản "Tôi đi học" không chỉ thành công nhờ cách kể chuyện giàu cảm xúc mà còn bởi nghệ thuật miêu tả tinh tế và ngôn từ giản dị nhưng giàu hình ảnh. Thanh Tịnh đã rất tài tình khi khắc họa những chi tiết nhỏ bé nhưng sâu sắc, như con đường làng quen thuộc, chiếc cặp mới hay ánh mắt ngập ngừng của cậu bé trước ngôi trường. Mỗi chi tiết đều được chọn lọc kỹ lưỡng, làm bật lên tâm trạng hồi hộp, bỡ ngỡ xen lẫn niềm vui và tự hào của ngày đầu đến lớp.

Ngoài ra, văn bản còn mang lại hiệu ứng đồng cảm mạnh mẽ nhờ giọng văn dịu dàng, trong sáng, dễ đi vào lòng người. Cảm xúc của cậu bé trong ngày đầu tiên đến trường được diễn đạt mộc mạc, chân thật, khiến người đọc như thấy lại chính mình trong đó. Thanh Tịnh cũng đã kết hợp thành công những hình ảnh thiên nhiên hài hòa, tạo nên không gian gần gũi, thanh bình, tô điểm thêm cho kỷ niệm đáng nhớ của tuổi thơ.

Sức cuốn hút của văn bản không chỉ nằm ở nội dung mà còn ở nghệ thuật kể chuyện và miêu tả đầy rung động, giúp người đọc không chỉ lắng nghe mà còn cảm nhận và sống lại những ngày thơ ấu hồn nhiên, trong sáng. Chính những điều này đã làm nên sức sống lâu bền và giá trị của tác phẩm "Tôi đi học".