Văn bản tái hiện những khó khăn, gian nan của dân tộc ta trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cùng với đó là tư thế hiên ngang, kiên cường, bất khuất của con dân nước Việt. Bên cạnh đó, tác giả nêu lên những khó khăn hiện tại của đất nước ta về chính trị, kinh tế, văn hóa-xã hội. Trước những khó khăn đó Đảng đề ra những biện pháp khắc phục thiết thực. Tác giả đã tái hiện hình ảnh và vai trò của Bác Hồ cùng niềm tự hào vô bờ.

Văn bản đã giúp cho người đọc hình dung được toàn cảnh diễn biến lịch sử đầy những khó khăn chồng chất vào những ngày tháng đầu của nước Việt Nam mới thành lập. Từ đó, thấy rõ năng lực lãnh đạo vững vàng của Chính phủ, thấy được vai trò lãnh đạo tài ba và phẩm chất đạo đức, tình cảm trong sáng cao thượng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. 

Tác phẩm là những hồi tưởng lại những ngày đầu của nước Việt Nam mới - thời kì làm mưa làm gió của chủ nghĩa đế quốc đã qua khi mà phong trào cách mạng thế giới ở thời điểm đó đã gặt hái được thành công. Tuy nhiên, sẽ có vô vàng khó khăn mà chúng ta sẽ phải đối mặt ngay lúc ấy. Từ đó thấy rõ năng lực lãnh đạo vững vàng của Chính phủ, thấy được vai trò lãnh đạo tài ba và phẩm chất đạo đức, tình cảm trong sáng cao thượng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với tinh thần học hỏi, đọc lại những trang hồi kí về một thời không thể nào quên của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, mỗi chúng ta vừa tự hào về quá khứ dân tộc, đồng thời ý thức sâu sắc hơn về vai trò, trách nhiệm của thế hệ đang làm chủ đất nước ngày nay.

Văn bản chia thành 4 phần:

- Đoạn 1: (từ đầu đến "ập vào miền Bắc"): hồi tưởng về giờ phút hiểm nghèo của đất nước ngay sau Cách mạng tháng Tám năm 1945.

- Đoạn 2: (tiếp đến "thêm trầm trọng"): khó khăn mọi mặt của đất nước sau cách mạng tháng Tám năm 1945.

- Đoạn 3: (tiếp đến "ba trăm bảy mươi lăm ki-lô-gam vàng"): những biện pháp tích cực và quyết tâm vượt khó của toàn Đảng, toàn Dân.

- Đoạn 4: (còn lại): hình ảnh Bác Hồ trong những ngày đầu của nước Việt Nam mới.

Văn bản viết về những nỗ lực to lớn của Đảng, Chính phủ, Bác Hồ và nhân dân ta trong những ngày đầu sau Cách mạng tháng Tám để giữ vững nền độc lập, đem lại hạnh phúc cho nhân dân, khẳng định vị thế của nước Việt Nam mới qua hồi ức của một vị tướng anh hùng – Võ Nguyên Giáp.