1. Mở đoạn:

- Dẫn dắt và giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Nêu khái quát về nhân vật trong câu chuyện:

+ Mon là một cậu bé mạnh mẽ, quá quyết

+ Mên là một người anh cọc cằn, hay tỏ ra gắt gỏng với em trai nhưng cũng có một tấm lòng ấm áp, nhân hậu, sự quan tâm của cậu bé thể hiện qua suy nghĩ và hành động chứ không qua lời nói.

2. Thân đoạn:

- Cuộc đối thoại giữa Mon và Mên về tổ chim chìa vôi: Tấm lòng nhân hậu của Mon, trằn trọc không ngủ được vì lo lắng cho những chú chim chìa vôi

- Quyết định đi cứu bầy chim chìa vôi của Mon và Mên: Mên hỏi lại Mon để chắc chắn về quyết định đi cứu tổ chim chìa vôi, chắc chắn hai anh em sẽ đi cùng nhau.

- Cảm xúc của hai anh em khi chứng kiến cảnh bầy chim chìa vôi đập cánh bay lên: Cảnh tượng như huyền thoại trong mắt hai đứa trẻ. Hình ảnh đẹp đẽ, có ý nghĩa bứt phá đối với những chú chim non và trong lòng hai đứa trẻ. Khung cảnh bầy chim chìa vôi bay lên từ bãi cát giữa sông đã tác động đến cảm xúc của hai đứa trẻ, đó là một cảnh đẹp, kì diệu và gỡ bỏ bao nhiêu lo lắng, trằn trọc của hai anh em.

3. Kết đoạn:

“Bầy chim chìa vôi” là tác phẩm truyện ngắn kể về hai cậu bé Mon và Mên cùng những suy nghĩ, hành động bảo vệ tổ chim chìa vôi trong đêm bão, qua đó tác giả muốn giáo dục những cô bé, cậu bé - những công dân tương lai của chúng ta mang một tấm lòng nhân ái để bảo vệ từng thứ nhỏ bé nhất trên thế giới này.

Văn bản "Bầy chim chìa vôi" của nhà văn Đoàn Giỏi là một tác phẩm xuất sắc, thể hiện vẻ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống nơi miền sông nước Nam Bộ. Qua lối viết chân thực, sinh động, nhà văn đã dẫn dắt người đọc bước vào thế giới của loài chim chìa vôi, nhỏ bé nhưng đầy sức sống, đồng thời khơi gợi tình yêu đối với môi trường tự nhiên. Tác phẩm không chỉ là bức tranh về cảnh sắc quê hương mà còn là lời nhắc nhở nhẹ nhàng về sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. Qua đó, "Bầy chim chìa vôi" giúp người đọc cảm nhận được vẻ đẹp của đất trời và ý thức hơn trong việc bảo vệ những giá trị tự nhiên vô giá ấy.

Nguyễn Quang Thiều hiện là Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam. Với ông, người viết phải độc hành đi tới những chân trời nghệ thuật và không dừng bút cho đến tận những giây phút cuối cùng của đời sống: “Hãy sống, hãy mơ ước và sáng tạo không ngưng nghỉ trong im lặng nếu không có lí do để than thở. Khi nhà văn sống đến từng nào thì họ sẽ viết đến từng đó.”. Bởi quan niệm sáng tạo là không ngừng nghỉ nên nhà văn đã thử bút với nhiều thể loại khác nhau.

Đặc điểm truyện ngắn của Nguyễn Quang Thiều là chất thơ đằm thắm, chi tiết độc đáo, kết hợp nhuần nhuyễn giữa bản sắc dân tộc đậm đà cùng chiều sâu của vẻ đẹp nhân văn và chất triết lí nhẹ nhàng sâu sắc.

Truyện kể về hai anh em Mên và Mon, gần hai giờ sáng hai anh em tỉnh dậy lo lắng cho đàn chìa vôi con còn nhỏ ở giữa bãi sông. Đàn chìa vôi làm tổ giữa dòng sông vì đám rong xong mùa tươi tốt sẽ héo dần, là chỗ làm ổ thuận tiện cho chim mẹ đẻ trứng khi đàn chìa vôi đủ lông đủ cánh bay đi là lúc mùa tới. Mên dặn em giữ bí mật và sẽ hẹn quay lại thăm chúng. Bất ngờ là mùa mưa năm nay đến sớm hơn, hai anh em trong đêm mưa bão đã trốn bố mẹ ra dải cát nổi giữa sông để cứu lũ chìa vôi. Chúng tôi lấy đò ra bãi, nước dâng to, khiến hai anh em trôi khoảng hai ki lô mét thì tấp được vào bờ và quay lại. Trời sáng chúng đứng trên bờ lo lắng cho lũ chim non. Cảnh tượng bất ngờ đã xảy ra, đàn chim đã tung cách bay trên bầu trời. Mên và Mon rất xúc động vì cảnh tượng đẹp đẽ ấy.

Truyện thiếu nhi đó là câu chuyện về tâm hồn, kỉ niệm trẻ thơ, tình cảm anh em của hai cậu bé Mên và Mon tại một làng quê bên bờ sông Đấy, nơi đàn chìa vôi làm tổ ở bãi bồi giữa sông.

Truyện được kể theo ngôi thứ ba, người kể giấu mình và gọi tên các nhân vật theo tên của chúng. Khi dùng ngôi kể thứ ba giúp người kể có thể kể một cách linh hoạt, tự do. Từ đó giúp ta dễ hình dung ra bối cảnh làng quê và tâm hồn của những đứa trẻ.