Trả lời câu hỏi mở đầu trang 19 SGK KHTN 9 Cánh diều

Quan sát chiếc đũa được nhúng trong một hộp đựng nước ở hình 3.1, ta thấy chiếc đũa như bị gãy tại mặt phân cách giữa nước và không khí. Vì sao lại xảy ra hiện tượng như vậy?

Hình 3.1. Chiếc đũa nhúng trong hộp đựng nước

Trả lời câu hỏi trang 19 SGK KHTN 9 Cánh diều

Nêu một số cách để quan sát đường đi tia sáng trong các môi trường trong suốt mà em biết.

Trả lời câu hỏi thí nghiệm trang 19 SGK KHTN 9 Cánh diều

Quan sát và mô tả bằng hình vẽ đường truyền của tia sáng khi đi từ không khí vào bản bán trụ. Rút ra nhận xét.

Trả lời câu hỏi 1 trang 20 SGK KHTN 9 Cánh diều

1. Mô tả và giải thích đường đi của tia sáng trong hình 3.3.

2. Nêu thêm một số hiện tượng khúc xạ ánh sáng trong đời sống.

Trả lời câu hỏi 2 trang 20 SGK KHTN 9 Cánh diều

1. Trong bảng 3.1, tốc độ ánh sáng truyền trong môi trường nào là nhỏ nhất? Từ đó, cho biết chiết suất môi trường nào là lớn nhất.

2. Tính chiết suất của môi trường không khí ở 0 °C và 1 atm?

3. Tính chiết suất của mỗi loại thuỷ tinh.

Trả lời câu hỏi trang 21 SGK KHTN 9 Cánh diều

Ở hình 3.5, em hãy chỉ ra:

• Môi trường chứa tia tới.

• Môi trường chứa tia khúc xạ.

• Điểm tới và pháp tuyến của mặt phân cách tại điểm tới đó.

Trả lời câu hỏi luyện tập trang 21 SGK KHTN 9 Cánh diều

Chùm sáng từ Mặt Trời chiếu đến mặt nước với góc tới i = 30°, tỉnh góc khúc xạ r. Vẽ hình mô tả hiện tượng xảy ra.

Trả lời câu hỏi luyện tập trang 22 SGK KHTN 9 Cánh diều

1. Lắp đặt các dụng cụ như hình 3.5, chiếu tia sáng đi từ không khí vào bản bán trụ, tăng dần góc tới từ 0° đến 90°. Hãy cho biết có xảy ra hiện tượng phản xạ toàn phần hay không?

2. Tính góc tới hạn khi chiếu tia sáng đi từ nước ra không khí. Biết chiết suất của nước là n = 1,33. Với góc tới hạn tính được, em hãy thực hiện thí nghiệm kiểm tra điều kiện để xảy ra phản xạ toàn phần với hai môi trường nước và không khí.

Trả lời câu hỏi luyện tập trang 23 SGK KHTN 9 Cánh diều

Khi ta quan sát một vật ở dưới đáy bể nước (hình 3.8), ta có cảm giác vật và đáy bể ở gần mặt nước hơn so với thực tế. Em hãy giải thích hiện tượng này.

Trả lời câu hỏi vận dụng trang 23 SGK KHTN 9 Cánh diều

Khi người thợ lặn dưới nước nhìn lên trên chỉ thấy có một vùng hình tròn sáng ở mặt nước, phía ngoài vùng đó bị tối đen mặc dù bên trên không có vật che sáng (hình 3.9) Em hãy giải thích hiện tượng này.

Trả lời câu hỏi tìm hiểu thêm trang 23 SGK KHTN 9 Cánh diều

Sợi quang được ứng dụng trong nội soi, trang trí, truyền thông tin,... Sợi quang có thể cho ánh sáng đi từ đầu này đến đầu bên kia mà hầu như không giảm cường độ sáng. Tính chất này có được là do khi tia sáng truyền trong sợi quang nếu gặp lớp vỏ sẽ bị phản xạ toàn phần (hình 3.10). Nếu phần lõi sợi quang có chiết suất n₁, và lớp vỏ có chiết suất n₂ thì các chiết suất này phải có đặc điểm gì?