Tính cả tuổi còn nằm trong bụng mẹ nữa, Đức và Bỉnh mới được năm tuổi. Nhà hai chú bé cách nhau có một bờ dừa. Đực hơn Bỉnh ở chỗ biết chăn con nghé mẹ mới mua, nhưng lại thua ở chỗ hay đái dầm. Còn Bỉnh nổi tiếng vì leo tầm ruột té không khóc, được chị Hai khen là gan, nhưng thua một điểm còn nói ngọng.

Chẳng biết chúng kết bạn với nhau từ lúc nào. Đó là đôi bạn rất thân. Chiều chiều nắng ngả ngọn, Đực phơi cái bụng chang bang, đội cái nón rộng lênh lảng của mẹ trong như một cái tai nấm, dt con bò nghé ra bờ mẫu. Cũng có lúc, từ nhà bên, Bỉnh trên cây tầm ruột tuột xuống, chạy theo, bắn ống thụp bụp bụp vào đít bò. Cả hai, lưng trần đỏ hỏn, quần cụt trệ rốn, sau lưng lùm xùm lá nguỵ trang trâm bầu, tay kẹp súng say sưa đánh giặc.

Chị Hai của Bỉnh làm cho Bỉnh cây mi có báng cong và Đực cây “ép”. có cả hai chân. Mấy cục đất nặn đeo toòng teng, đó là lựu đạn. Tàu mo cắt theo hình cái vá đào công sự giắt hông. Hai cái đầu có đuôi tóc vàng cháy phất phơ, cứ lấp ló sau lưng con bò nghé và sau hàng mía non. Hai cái dáng bé nhỏ ấy cùng chạy dọc, chạy ngang, vừa bắn, vừa hô, vừa cười hí hố vừa nhai tâm ruột, say sưa rượt đánh thằng giặc vô hình nào đó đang chạy ở trước mặt và ngoan cố chưa chịu khuất phục đầu hàng….

… Đực lớn lên trong sự yêu thương của người mẹ goá luôn luôn vắng nhà. Hàng ngày, Đực nhảy qua một con mương, đến chơi với Bỉnh. Chơi đã, tối về, mực hay theo anh Ba Nghe, du kích, đi ngủ lang. Mẹ Đức đã lo công tác, về đến nhà, còn phát ruộng, vô chân mía, giao phó Đức ở nhà với con bò nghé và nồi cơm đã nấu sẵn trên bếp. Đặc đi chơi với các anh du kích. Các anh quàng vào vai Đực cây súng bá đỏ au mà theo như Đực thì rất nặng, nhưng Đực không muốn trả lại các anh ấy.. Một buổi sáng, Đực ôm cổ mẹ:

– Cho con đi tân má à..

– Người mày có một khúc mà đi đâu?

– Con ăn cơm ít hôm rồi nó lớn mừ…

– Ở rán ăn cơm nhiều nhiều rồi mà cho đi.

Chiều đó, Đực ăn cơm mãi, cái bụng đã chang bang lại chang bang thêm, má phải xin.. Sáng hôm sau, ngủ dậy, lực tuột từ trên giường xuốt đất:

– Má, cho hai đồng con đi hớt tóc.

– Mới hớt bữa hổm, nay hớt nữa hả?

Đêm qua, Đực nằm chiêm bao thấy các anh bộ đội hứa cho đi tân binh, nhưng chê Đực tóc dài, bảo về hớt rồi cho đi. Đặc đòi được hai đồng, đi hớt trụi lủi chưa có hai cái cù lao ở giữa. Nhưng cái anh bộ đội đã hứa với Đực thì Đực tìm mãi không ra.

Trong xa, thanh niên đi tân binh hết đợt này đến đợt khác, anh nào cũng đeo ba lô mới và đồng hồ tay, các chị thì đội nón bọc nhựa, khăn vải ú cột bụn và đôi bông toòng teng gỡ ra bỏ túi. Riêng Đực ở lại, Đực ngồi ở cửa, không buồn và cơm, ai đi cũng chào:.

– Anh đi mạnh … dổi nhe anh!

– Chị đi mạnh …. dổi nhe chị! Các anh chị nhoẻn miệng cười chào Đực, rồi tiếp tục lên đường.

(Nguyễn Thị - trích Chuyện xóm tôi)