Văn bản đề cập đến văn bản "Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân, ông tạo ra một thế giới nhân vật đầy đặc sắc, tập trung vào việc khám phá vẻ đẹp của những con người biết cúi đầu trước cái tài và tâm. Qua các dẫn chứng và lí lẽ trong tác phẩm, Nguyễn Đăng Mạnh làm sáng tỏ về điều này.

Những ý chính trong văn bản:

1. Phần mở đầu: Thế giới nhân vật của các nhà văn, đặc biệt của Nguyễn Tuân. 

2. Nội dung:

- Luận điểm 1: Cuộc gặp gỡ của những con người có tài năng và nhân cách. 

+Ánh sáng rực rỡ của con người tài năng, có phẩm chất đạo đức trong ngục tù u ám: “ánh sáng chói lọi từ chiếc đèn dầu đỏ bừng trên ba cái đầu người đang chăm chỉ làm việc trên một miếng vải bạch lúa trắng bừng”.

→ Sự chiến thắng của tri thức, vẻ đẹp và tài năng luôn tỏa sáng ở mọi nơi.

- Luận điểm 2: Tinh thần cứng rắn, gan góc của những con người cao thượng

+ Huấn Cao và viên quản ngục đều là những người có tinh thần như vậy. Một người bị kết án tử nhưng không sợ hãi. Một người dù là người đứng đầu một trại giam nhưng lại yêu thích cái đẹp và không ngần ngại đề xuất việc giúp đỡ một người tử tù.

- Luận điểm 3: Thái độ của Huấn Cao với người quản ngục. 

+ Ban đầu, Huấn Cao coi thường viên quản ngục nhưng khi chứng kiến sự đẹp và thái độ với sự đẹp của viên quản ngục thì nhận ra tấm lòng và bản chất thật của ông.

3. Phần kết: 

-Khẳng định vẻ đẹp của những con người biết cúi đầu trước cái tài, tâm.