1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ

Văn bản được in trong Những ấn tượng văn chương, NXB Giáo dục, 2003.

b. Tóm tắt

Văn bản phân tích hai lớp nghĩa của bài thơ “Bánh trôi nước”. Đầu tiên, nghĩa thứ nhất, còn gọi là nghĩa tả thực, nghĩa nổi: qua lời tâm sự của “bánh trôi”, người đọc thấy hiển hiện hình ảnh và quá trình hình thành của chiếc bánh. Còn đối với nghĩa ẩn dụ thì đây chính là nhan sắc, phẩm hạnh người phụ nữ. Phụ nữ Việt Nam đẹp quá, da dẻ trắng trẻo, thân hình tròn lẳn, phúc hậu. Phẩm hạnh cũng nhân hậu, ứng xử trước sau trọn vẹn, thuỷ chung.

c. Bố cục

- Phần 1 (từ đầu đến biết bao người) : Nghĩa thứ nhất: tả thực.

- Phần 2 (đoạn còn lại): Nghĩa thứ hai: bài thơ nói về nhan sắc, thân phận và phẩm chất người phụ nữ.

d. Thể loại

Tác phẩm Tính đa nghĩa trong bài thơ “Bánh trôi nước” thuộc thể loại: văn bản nghị luận.

e. Phương thức biểu đạt: nghị luận.

2. Giá trị nội dung, nghệ thuật

a. Giá trị nội dung

Văn bản bàn luận về tính đa nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương. Tính đa nghĩa của bài thơ được làm sáng tỏ trên hai khía cạnh: Nghĩa thực- Hình ảnh và quá trình sinh thành của bánh trôi nước; Nghĩa ẩn dụ- Nhan sắc, thân phận và phẩm chtt của người phụ nữ. Qua việc phân tích hai luận điểm trên, bài viết không chỉ chứng minh được tính đa nghĩa của bài thơ Bánh trôi nước, rằng hình tượng chiếc bánh trôi và quá trình làm bánh chính là biểu tượng ẩn dụ cho cuộc đời, số phận người phụ nữ thời phong kiến mà còn giúp bạn đọc thấy được bút pháp miêu tả tài tình của nữ sĩ Hồ Xuân Hương.

b. Giá trị nghệ thuật

Lập luận sắc bén, bằng chứng, lí lẽ logic.

Sơ đồ tư duy về văn bản Tính đa nghĩa trong bài thơ "Bánh trôi nước":