Bài 1. Sống có lí tưởng - SGK GDCD 9 Cánh diều

Chat GPT

Trò chuyện

Giải bài tập SGK

Dựa vào dữ liệu dưới đây, em hãy cho biết tên các nhân vật và chia sẻ hiểu biết của mình về những nhân vật đó.

Cuộn nhanh đến câu

Mở đầu

Trả lời câu hỏi Mở đầu trang 6 SGK GDCD 9 Cánh diều

Dựa vào dữ liệu dưới đây, em hãy cho biết tên các nhân vật và chia sẻ hiểu biết của mình về những nhân vật đó.

Khám phá - 1

Trả lời câu hỏi Khám phá 1 trang 8 SGK GDCD 9 Cánh diều

Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi

Thông tin

Liệt sĩ – bác sĩ Đặng Thuỳ Trâm sinh ra trong một gia đình trí thức. Sau khi tốt nghiệp trường Đại học Y khoa Hà Nội, chị xung phong vào công tác ở chiến trường B. Trong một chuyến công tác, chị bị địch phục kích và hi sinh lúc chưa đầy 28 tuổi đời, 2 năm tuổi Đảng và 3 năm tuổi nghề. Một trong những kỉ vật chị để lại là hai cuốn nhật kí.

Trang đầu cuốn nhật kí, Đặng Thuỷ Trâm đã ghi những dòng nổi tiếng trong tác phẩm “Thép đã tôi thế đấy” của văn hào N.A.Ostrovsky: “Cái quý nhất của con người là cuộc sống, đời người ta chỉ sống có một lần, phải sống sao cho khỏi phải xót xa, ân hận vì những năm tháng đã sống hoài, sống phí, cho khỏi phải hổ thẹn vì những năm tháng sống hoài, sống phí, để khi nhắm mắt xuôi tay ta có thể nói rằng: Cả đời ta, cả sức ta đã hiến dâng cho sự nghiệp cao đẹp nhất trên đời: Sự nghiệp đấu tranh giải phóng loài người".

Những trang tiếp theo, chị viết về những ngày tháng sống ở chiến trường với công việc của một bác sĩ phụ trách bệnh viện điều trị cho các thương bệnh binh.

"20.7.68

Những ngày bận rộn công tác dồn dập, thương nặng, người ít, mọi người trong bệnh

xá đều hết sức vất vả. Riêng mình, trách nhiệm càng nặng nề hơn bao giờ hết, mỗi

ngày làm việc từ sáng tinh mơ cho đến đêm khuya. Khối lượng công việc quá lớn mà người không có nên một mình mình vừa phụ trách bệnh xá, vừa lo điều trị, vừa giảng dạy. Vô cùng vất vả và cũng còn nhiều khó khăn trong công việc, nhưng hơn bao giờ hết mình cảm thấy rằng mình đã đem hết tài năng, sức lực của mình để cống hiến cho cách mạng. Đôi mắt người thương binh hôm nào đau nhức tưởng như bỏ hôm nay cũng đã sáng lại một phần. Cánh tay anh bộ đội sưng phù đe doạ chảy máu bây giờ cũng đã lành lặn. Những cánh tay xương gãy rời cũng đã liền lại,... Đó chính là nhờ sức lực của mình và những người y tá đêm ngày lăn lộn trong công tác bên giường bệnh".

(Theo Đặng Kim Trâm và Vương Trí Nhàn (2005), Nhật ký Đặng Thuỳ Trâm, NXB Hội nhà văn, Hà Nội, trang 64-65)

a. Em hiểu như thế nào về câu nói trong tác phẩm “Thép đã tôi thế đấy” của văn hào N.A.Ostrovsky? Theo em, câu nói của văn hào N.A.Ostrovsky có ý nghĩa như thế nào đối với Đặng Thùy Trâm và các thế hệ thanh niên Việt Nam?

b. Em nhận xét gì về mục đích sống, việc làm của bác sĩ Đặng Thùy Trâm trong thông tin?

c. Hãy kể về một tấm gương sống có lí tưởng ở quê hương em. Điều em học được từ tấm gương đó là gì?

Khám phá - 2

Trả lời câu hỏi Khám phá 2 trang 9 SGK GDCD 9 Cánh diều

Em hãy đọc các thông tin sau và trả lời câu hỏi

Thông tin

Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, xung kích, sáng tạo, đi đầu trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, có vai trò quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Năm 1960, tại Đại hội Thanh niên tích cực lao dộng xã hội chủ nghĩa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn:

“... Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Để thật xứng đáng là người chủ của một nước xã hội chủ nghĩa, thanh niên ta quyết tâm thực hiện mấy điều sau đây:

- Phải thấm nhuẩn đạo đức cách mạng tức là khiêm tốn, đoàn kết, thực hành chủ nghĩa tập thể, thương yêu và giúp đỡ lẫn nhau, người tiên tiến thì giúp đỡ người kém hơn, người kém cần phải cố gắng để tiến lên, ra sức cần kiệm để bảo vệ và xây dựng nước nhà.

- Phải nghiêm khắc chống chủ nghĩa cá nhân như tự tư, tự lợi, tự kiêu, tự mãn, chỉ tham việc gì có danh tiếng, xem khỉnh những công việc bình thường. Phải chống tham ô, lãng phí. Phải cố gắng học hỏi để không ngừng nâng cao trình độ chính trị, văn hoá và kĩ thuật để phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân".

(Theo bài nói tại Đại hội Thanh niên tích cực lao dộng xã hội chủ nghĩa, Hồ Chi Minh toàn tập, Tập 10 (2000), NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, trang 106)

a. Dựa vào thông tin, em hãy xác định những nhiệm vụ của thanh niên Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

b. Em hãy nêu những việc thanh niên Việt Nam hiện nay cần phải làm đề thực hiện các nhiệm vụ trên.

c. Hãy kê những việc em và các bạn đã làm để thực hiện nhiệm vụ của thanh niên.

Luyện tập - 1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 10 SGK GDCD 9 Cánh diều

Em hãy nhận xét việc làm của thanh niên trong các hình ảnh dưới đây. Phân tích ý nghĩa của những việc làm đó.

Luyện tập - 2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 10 SGK GDCD 9 Cánh diều

Em hãy dựa vào câu nói sau để thuyết trình về lí tưởng sống của thanh niên và ý nghĩa của sống có lí tưởng đối với thanh niên Việt Nam hiện nay.

“Tuổi trẻ không có lí tưởng giống như buổi sáng không có Mặt Trời” (Vissarion Belinsky)

Luyện tập - 3

Trả lời câu hỏi Luyện tập 3 trang 10 SGK GDCD 9 Cánh diều

Em hãy kể về một tấm gương tiêu biểu của thanh niên Việt Nam có đóng góp to lớn cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và rút ra bài học cho bản thân.