- Cô-phi An-nan sinh ngày 8/4/1938 tại Gan na, một nước cộng hoà thuộc châu Phi.

- Ông bắt đầu làm việc tại tổ chức Liên hợp quốc từ năm 1962 và đã trải qua nhiều cương vị, chức vụ khác nhau:

+ 1996, ông được cử giữ chức Phó Tổng thư kí Liên hợp quốc phụ trách giữ gìn hòa bình.

+ Từ ngày 1/1/1997, ông trở thành người thứ bảy và là người châu Phi da đen đầu tiên được bầu làm Tổng thư kí Liên hợp quốc. Ở vai trò này, ông đã ra Lời kêu gọi hành động gồm 5 điều về đấu tranh chống đại dịch HIV/AIDS và kêu gọi thành lập Quỹ sức khỏe và AIDS toàn cầu vào tháng 4/2001.

- Năm 2001, tổ chức Liên hợp quốc và cá nhân ông được trao giải thưởng Nô-ben Hòa bình.

1. Tìm hiểu chung

a. Xuất xứ - Hoàn cảnh ra đời

- 1/12/2003, hai năm sau khi ông ra lời “Kêu gọi hành động trước hiểm họa HIV/AIDS” và tiến hành vận động thành lập “Quỹ Sức khỏe và AIDS toàn cầu”.

b. Thể loại: Nghị luận.

- Kiểu văn bản: Văn bản nhật dụng: là loại văn đề cập những hiện tượng, vấn đề cụ thể, có ý nghĩa quan trọng, bức xúc đang đặt ra trước mắt con người trong cuộc sống hằng ngày.

c. Bố cục:

3 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến "...dịch bệnh này": Đặt vấn đề: Tầm quan trọng của việc phòng chống đại dịch HIV/AIDS.

- Phần 2: Tiếp theo đến "...với cái chết": Giải quyết vấn đề: Tổng kết thực trạng và hành động phòng chống HIV/AIDS.

- Phần 3: Đoạn còn lại: Kết thúc vấn đề: Lời kêu gọi.

2. Tìm hiểu chi tiết

a. Phần 1: Đặt vấn đề: Tầm quan trọng của việc phòng chống đại dịch HIV/AIDS

- Nhắc lại:

+ Cam kết của các quốc gia về nguồn lực và hành động trong phòng chống AIDS.

+ Các quốc gia đã nhất trí thông qua Tuyên bố về Cam kết phòng chống HIV/AIDS.

- Ý nghĩa:

+ Nhấn mạnh các quốc gia trên thế giới:

    Có sự thống nhất cao

    Có sự tích cực chủ động trong việc phòng chống HIV/AIDS.

+ Tác động đến ý thức trách nhiệm của mỗi quốc gia.

 → Cách nêu vấn đề: ngắn gọn, khéo léo.

b. Phần 2: Giải quyết vấn đề: Tổng kết thực trạng và hành động phòng chống HIV/AIDS

* Tổng kết thực trạng hành động

- Những việc đã làm được:

+ Ngân sách dành cho phòng chống HIV/AIDS đã tăng lên một cách đáng kể.

+ Quỹ toàn cầu về phòng chống AIDS, lao, sốt rét đã được thông qua.

+ Đại đa số các quốc gia đã xây dựng chiến lược phòng chống HIV/AIDS.

+ Ngày càng nhiều các công ty áp dụng chính sách phòng chống HIV/AIDS tại nơi làm việc.

+ Các nhóm từ thiện cộng đồng luôn đi đầu trong cuộc chiến chống AIDS và có các hoạt động tích cực, phối hợp với chính phủ và các tổ chức khác.

→ Ý nghĩa:

+ Ghi nhận những nỗ lực, cố gắng to lớn của các chính phủ, tổ chức xã hội và nhân dân toàn thế giới. Điều đó chứng tỏ nhận thức và hành động của nhân loại về đại dịch HIV/AIDS đã được quán triệt sâu sắc và nâng cao hơn một bước.

+ Động viên, cổ vũ tinh thần cho các quốc gia bước tiếp chặng đường mới.

- Những mặt chưa làm được:

+ Dịch HIV/AIDS vẫn hoành hành gây tử vong cao trên thế giới và có rất ít dấu hiệu suy giảm.

+ Tốc độ tăng: 10 người nhiễm HIV/phút.

+ Tuổi thọ của người dân bị giảm sút nghiêm trọng.

+ HIV/AIDS đang lây lan với tốc độ báo động ở phụ nữ.

+ Không có khu vực an toàn đối với HIV/AIDS.

+ Chúng ta không đạt được mục tiêu đề ra, chậm trong việc giảm quy mô và tác động của dịch.

→ Nhấn mạnh mặt chưa làm được để dóng lên hồi chuông báo động về nguy cơ của đại dịch AIDS.

→ Khẳng định: chúng ta sẽ không đạt được bất cứ mục tiêu nào vào năm 2005.

→ Cách viết ngắn gọn, giàu sức thuyết phục và lay động lòng người, vì:

+ Thẳng thắn, trung thực (đánh giá cả hai mặt làm được và chưa làm được).

+ Tầm bao quát rộng lớn (từ khu vực, giới tính đến độ tuổi).

+ Những số liệu cụ thể (là những con số biết nói).

+ Tình cảm và trách nhiệm của tác giả (thể hiện ở lặp lại cụm từ "Lẽ ra chúng ta phải" → sự nuối tiếc của tác giả).

* Thông điệp hành động trong giai đoạn tiếp theo:

- Chúng ta cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa để thực hiện cam kết bằng những nguồn lực và hành động cần thiết.

- Chúng ta phải đưa vấn đề AIDS lên vị trí hàng đầu trong chương trình nghị sự về chính trị và hành động thực tế của mình.

- Chúng ta phải công khai lên tiếng về AIDS.

- Không được kì thị và phân biệt đối xử đối với những người không may mắc phải HIV/AIDS.    

- Đừng để một ai có ảo tưởng rằng chúng ta có thể bảo vệ được chính mình bằng cách dựng lên các bức tường rào ngăn cách giữa “chúng ta” và “họ”.

- Trong thế giới AIDS khốc liệt này không có khái niệm “chúng ta” và “họ”. Trong thế giới đó, im lặng đồng nghĩa với cái chết. Có nghĩa là phải hành động để chống lại đại dịch AIDS đang đe dọa mọi người trên hành tinh này, không trừ một ai.

→ Nhấn mạnh nhiệm vụ cấp bách trước hiểm họa.

→ Những câu văn giàu hình ảnh và gợi cảm có tác động mạnh đối với người đọc.

→ Từ đây có thể thấy tác giả là một con người có trái tim nhân hậu, chan chứa yêu thương, một tấm lòng nhân đạo sâu sắc, ở ông có tầm nhìn sâu rộng đối với sự vận động không ngừng của sự sống, luôn quan tâm đến vận mệnh của con người hơn bao giờ hết, một con người sống vì công việc vì sự ổn định tốt đẹp của toàn nhân loại.

c. Phần 3: Lời kêu gọi phòng chống AIDS

- Các bạn hãy cùng với tôi lên tiếng thật to và hãy dõng dạc về HIV/AIDS.

- Hãy cùng tôi giật đổ các thành lũy của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử đang vây quanh bệnh dịch này.

- Hãy sát cánh cùng tôi, bởi lẽ cuộc chiến chống lại HIV/AIDS bắt đầu từ chính các bạn.

→ Thiết tha, gần gũi, thân thiện và có sức lay động lòng người.

d. Giá trị nội dung

- Tác giả cho chúng ta thấy phòng chống HIV/AIDS là mối quan tâm hàng đầu của toàn nhân loại, những cố gắng của con người vẫn chưa đủ.

- Thiết tha kêu gọi các quốc gia, toàn thể nhân dân trên thế giới hãy sát cánh bên nhau để cùng lật đổ thành lũy của sự im lặng, kì thị và phân biệt đối xử với những người bị nhiễm HIV/AIDS.

e. Giá trị nghệ thuật

- Sử dụng thành công thể văn nghị luận với các luận điểm, luận cứ, luận chứng rõ ràng, lập luận chặt chẽ, sắc sảo.

- Vận dụng sáng tạo các thao tác lập luận so sánh, bác bỏ....

- Lời văn ngắn gọn, súc tích, giàu sức thuyết phục.

baitap365.com