Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin
Chương VI: Học thuyết về chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
Lý thuyết: Vai trò, hạn chế và xu hướng vận động của chủ nghĩa tư bản
V.I.Lênin nhận xét: sự phát triển nhanh chóng và sự trì trệ là hai xu thế cùng song song tồn tại trong nền kinh tế của chủ nghĩa tư bản độc quyền. Đó cũng chính là một biểu hiện quan trọng thuộc bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền.
Lý thuyết: Chủ nghĩa tư bản ngày nay và những biểu hiện mới của nó
Chủ nghĩa tư bản ngày nay (hay chủ nghĩa tư bản hiện đại) là một nấc thang trong quá trình phát triển của chủ nghĩa tư bản độc quyền. Từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay, nhất là vào những năm cuối thế kỷ XX, trong các nước tư bản chủ nghĩa phát triển đã diễn ra một cách sâu rộng cuộc cách mạng khoa học và công nghệ.
Những nguyên nhân chuyển biến của chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh thành chủ nghĩa tư bản độc quyền
Phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa phát triển qua hai giai đoạn: giai đoạn chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh và giai đoạn tư bản độc quyền.
Vai trò của chủ nghĩa tư bản đối với sự phát triển của nền sản xuất xã hội
Chủ nghĩa tư bản phát triển qua hai giai đoạn: chủ nghĩa tư bản cạnh tranh tự do và chủ nghĩa tư bản độc quyền, mà nấc thang tột cùng của nó là chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
Những biểu hiện mới trong năm đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền
a) Tập trung sản xuất và hình thức độc quyền mới: sự xuất hiện những công ty độc quyền xuyên quốc gia bên cạnh sự phát triển của các xí nghiệp vừa và nhỏ
Những biểu hiện chủ yếu của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
V.I.Lênin đã từng nhấn mạnh rằng sự liên minh cá nhân của các ngân hàng vốn công nghiệp được bổ sung bằng sự liên minh cá nhân của ngân hàng và công nghiệp với chính phủ
Những đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản độc quyền
a) Sự tập trung sản xuất và các tổ chức độc quyền Tích tụ và tập trung sản xuất cao dẫn đến hình thành các tổ chức độc quyền là đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa đế quốc.
Hạn chế của chủ nghĩa tư bản
Bên cạnh đóng góp tích cực nói trên, chủ nghĩa tư bản cũng có những hạn chế về mặt lịch sử. Nhưng hạn chế này được C.Mác và V.I.Lênin đề cập ngay từ trong lịch sử ra đời tồn tại và phát triển của chủ nghĩa tư bản
Những biểu hiện mới trong cơ chế điều tiết kinh tế của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước đã được V.I.Lênin đề cập như một phạm trù gắn liền với chủ nghĩa tư bản độc quyển. Tuy nhiên, ở thời V.I.Lênin, hiện tượng đó mới chỉ ở giai đoạn hình thành.
Sự hoạt động của quy luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền
Độc quyền sinh ra từ cạnh tranh tự do, độc quyền đối lập với cạnh tranh tự do. Nhưng sự xuất hiện của độc quyền không thủ tiêu được cạnh tranh, trái lại nó còn làm cho cạnh tranh trở nên đa dạng, gay gắt và có sức phá hoại to lớn hơn.
Xu hướng vận động của chủ nghĩa tư bản
Những thành tựu và hạn chế trên đây của chủ nghĩa tư bản bắt nguồn từ mâu thuẫn cơ bản của chủ nghĩa tư bản: mâu thuẫn giữa trình độ xã hội hóa cao của lực lượng sản xuất với quan hệ sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất.
Những nét mới trong sự phát triển của chủ nghĩa tư bản hiện đại
a) Sự phát triển nhảy vọt về lực lượng sản xuất - Thứ nhất, cách mạng công nghệ thông tin và công nghệ cao phát triển mạnh mẽ. Công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, trở thành ngành lớn nhất và ngành tăng trưởng nhanh, nhất là vào nửa cuối thập kỷ 90 của thế kỷ XX.
Lý thuyết: Học thuyết về chủ nghĩa tư bản độc quyền và chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
Tiếp theo giai đoạn cạnh tranh tự do, chủ nghĩa tư bản phát triển lên giai đoạn cao hơn là giai đoạn chủ nghĩa tư bản độc quyền và sau đó là chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước.
Lý thuyết: Học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin về phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa
"Sau khi nhận thấy rằng chế độ kinh tế là cơ sở trên đó kiến trúc thượng tầng chính trị được xây dựng lên, Mác chú ý nhất đến việc nghiên cứu chế độ kinh tế ấy. Mác dành riêng tác phẩm chính của mình là bộ "Tư bản" để nghiên cứu chế độ kinh tế của xã hội hiện đại, nghĩa là xã hội tư bản chủ nghĩa".
Nguyên nhân hình thành và bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước
Đầu thế kỷ XX, V.I.Lênin đã chỉ rõ: Chủ nghĩa tư bản độc quyền chuyển thành chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là khuynh hướng tất yếu. Nhưng chỉ đến những năm 50 của thế kỷ XX, chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước mới trở thành một thực thế rõ ràng và là một đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa tư bản hiện đại.
Biểu hiện hoạt động của quy luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong chủ nghĩa tư bản độc quyền?
- Các tổ chức độc quyền hình thành do chính sự vận động nội tại của chủ nghĩa tư bản sinh ra. Độc quyền là biểu hiện mới, mang những quan hệ mới nhưng nó không vượt ra khỏi các quy luật của chủ nghĩa tư bản
Phân tích những thay đổi thể chế quản lý kinh doanh trong nội bộ các doanh nghiệp dưới chủ nghĩa tư bản hiện đại?
Trong điều kiện mới của cách mạng khoa học kỹ thuật và kinh tế tri thức, thể chế quản lý kinh doanh trong nội bộ các doanh nghiệp đã thực hiện các bước điều chỉnh và cải cách lớn.
Phân tích sự phát triển nhảy vọt về lực lượng sản xuât của chủ nghĩa tư bản hiện đại?
Sự phát triển nhảy vọt về lực lượng sản xuất của chủ nghĩa tư bản hiện đại được thể hiện trên các khía cạnh sau: Thứ nhất, cách mạng công nghệ thông tin (IT) và công nghệ cao phát triển mạnh mẽ.
Những biểu hiện chủ yếu của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước? (CH122)
- Sự kết hợp về nhân sự giữa tổ chức độc quyền và nhà nước + Sự kết hợp về nhân sự thực hiện thông qua các đảng phái tư sản. Chính các đảng phái này đã tạo ra cho tư bản độc quyền một cơ sở xã hội để thực hiện thống trị và trực tiếp xây dựng đội ngũ công chức cho bộ máy nhà nước.
Phân tích mối quan hệ giữa độc quyền và cạnh tranh trong chủ nghĩa tư bản độc quyền?
- Độc quyền sinh ra từ cạnh tranh tự do, độc quyền đối lập với cạnh tranh tự do. Nhưng sự xuất hiện của độc quyền không thủ tiêu được cạnh tranh, trái lại còn làm cho cạnh tranh trở nên đa dạng, gay gắt và có sức phá hoại to lớn hơn.
Phân tích vai trò của các công ty xuyên quốc gia trong chủ nghĩa tư bản hiện đại?
- Các công ty xuyên quốc gia (TNC) là các công ty tư bản độc quyền, bành trướng thế lực ra nước ngoài dưới hình thức cài cắm nhánh. Hiện tại, các TNC được nhà nước ở các nước tư bản chủ nghĩa nâng đỡ
Phân tích những điều chỉnh về quan hệ sản xuất và quan hệ giai cấp trong chủ nghĩa tư bản hiện đại?
Sự điều chỉnh về quan hệ sản xuất và quan hệ giai cấp trong chủ nghĩa tư bản hiện đại được thể hiện ở những điểm sau: Thứ nhất, quan hệ sở hữu cũng có những thay đổi, biểu hiện nổi bật là sự phân tán quyền nắm cổ phiếu tăng lên.
Bản chất của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước?
Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là sự kết hợp sức mạnh của các tổ chức độc quyền tư nhân với sức mạnh của nhà nước tư sản thành một thiết chế về thể chế thống nhất
Biểu hiện hoạt động của quy luật giá trị và quy luật giá trị thặng dư trong chủ nghĩa tư bản độc quyền?
- Các tổ chức độc quyền hình thành do chính sự vận động nội tại của chủ nghĩa tư bản sinh ra. Độc quyền là biểu hiện mới, mang những quan hệ mới nhưng nó không vượt ra khỏi các quy luật của chủ nghĩa tư bản
Nguyên nhân hình thành chủ nghĩa tư bản độc quyền?
Chủ nghĩa tư bản độc quyền xuất hiện vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX do những nguyên nhân chủ yếu sau: - Sự phát triển của lực lượng sản xuất dưới tác động của tiến bộ khoa học kỹ thuật;
Phân tích vai trò của chủ nghĩa tư bản đối với sự phát triển của nền sản xuất xã hội?
Chủ nghĩa tư bản phát triển qua hai giai đoạn: chủ nghĩa tư bản cạnh tranh tự do và chủ nghĩa tư bản độc quyền, mà nấc thang tột cùng của nó là chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước.
Phân tích xu hướng chuyển từ nền kinh tế công nghiệp sang kinh tế tri thức của chủ nghĩa tư bản hiện đại?
- Cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật lần thứ nhất góp phận thúc đẩy chủ nghĩa tư bản chuyển đổi từ kinh tế nông nghiệp sang kinh tế công nghiệp; cuộc cách mạng công nghệ thông tin (IT) hiện nay đang thúc đẩy nền kinh tư bản chủ nghĩa chuyển từ kinh tế công nghiệp sang kinh tế tri thức.
Phân tích chính sách điều tiết vĩ mô của nhà nước trong chủ nghĩa tư bản hiện đại?
Dưới tác động của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, nền sản xuất có sự phát triển vượt bậc, quy mô sản xuất không ngừng mở rộng, do đó trong chủ nghĩa tư bản hiện đại các chính sách điều tiết kinh tế vĩ mô của nhà nước đang có những sự điều chỉnh
Phân tích những đặc điểm kinh tế chủ yếu của chủ nghĩa tư bản độc quyền?
Phân tích những hiện tượng mới trong nền kinh tế của các nước tư bản chủ nghĩa phát triển cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, có thể khái quát năm đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản độc quyền như sau: - Tập trung sản xuất và các tổ chức độc quyền + Tích tụ và tập trung sản xuất cao dẫn đến hình thành các tổ chức độc quyền là đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa đế quốc,
Phân tích những hạn chế của chủ nghĩa tư bản?
Bên cạnh có những đóng góp tích cực, chủ nghĩa tư bản cũng có những hạn chế về mặt lịch sử. Những hạn chế này được C. Mác và V.I. Lênin đề cập ngay từ trong lịch sử ra đời, tồn tại và phát triển của chủ nghĩa tư bản.
Nguyên nhân hình thành chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước?
Nguyên nhân dẫn đến sự hình thành của chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là do: Một là, tích tụ và tập trung tư bản càng lớn thì tích tụ và tập trung sản xuất càng cao.
Phân tích xu hướng vận động của chủ nghĩa tư bản?
Những thành tựu và hạn chế trên đây của chủ nghĩa tư bản bắt nguồn từ mâu thuẫn cơ bản của chủ nghĩa tư bản mâu thuẫn giữa trình độ xã hội hoá cao của lực lượng sản xuất với quan hệ sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản xuất.
