Truyện xoay quanh nhân vật cô Hiền, một “hạt bụi vàng” của thủ đô nghìn năm văn hiến. Cô xinh đẹp, thông minh, lại sinh ra trong một gia đình giàu có lương thiện khiến nhân vật “tôi” phải trân trọng, ngưỡng mộ. Thời trẻ, cô mở một xa-lông văn học, giao lưu với khách văn chương trí thức. Đến tuổi lập gia đình, cô chọn một ông giáo Tiểu học trong sự ngỡ ngàng của biết bao người. Suốt thời kháng chiến chống Pháp, vợ chồng cô vẫn sống ở Hà Nội một cách đường hoàng, sung túc, sinh hoạt nền nếp, lễ nghi bất chấp xung quanh đói khổ, buông tuồng. Cô Hiền làm nghề hoa giấy và có cái mặt tư sản nhưng không bị cải tạo vì cô chẳng bóc lột ai. Khi người con cả xin vào chiến trường, cô không ngăn cản. Cậu thứ hai thi được điểm cao nên trường giữ lại. Năm 1975, con cả của cô trở về và đã là thượng úy. Cô Hiền tổ chức bữa ăn bạn bè như mấy chục năm nay cô vẫn làm mỗi tháng. Nhân vật “tôi” chuyển vào Sài Gòn sinh sống nhưng cứ ra Hà Nội lại ghé vào thăm cô Hiền. “Tôi” tỏ ý buồn phiền về lối ứng xử xuống cấp của người Hà Nội thời nay. Cô Hiền kể cho anh nghe chuyện cây si bật gốc vì bão ở đền Ngọc Sơn.

Nhân vật chính trong truyện ngắn là cô Hiền, một người Hà Nội, cùng đất nước trải qua nhiều thăng trầm, biến cố nhưng vẫn giữ được phẩm chất và nét văn hóa của Hà Nội. Cô Hiền là một người thẳng thắn, không giấu giếm quan điểm. Khi còn trẻ cô là người yêu thích văn chương. Khi lấy chồng cô luôn quán xuyến gia đình và dạy dỗ con cái từ cách đi đứng, ăn nói.... sao cho nổi bật được nét văn hóa của một người Hà Nội. Khi hòa bình lặp lại ở miền Bắc, cô vui hơi nhiều, nói cũng hơi nhiều. Cô luôn dạy con sống với cốt cách nguyên vẹn của người Hà Nội và không ngại cho con ra chiến trường. Khi đất nước bước vào thời kì đổi mới, cô Hiền cũng vẫn giữ trọn cốt cách của mình và thể hiện niềm tin vào một tương lai tốt đẹp phía trước.

Cô Hiền là người Hà Nội gốc, dù trải qua những năm tháng chiến tranh đầy biến động, cô Hiền vẫn giữ được những phẩm cách tốt đẹp của con người Hà Nội. Khi còn trẻ, cô Hiền là người thẳng thắn, yêu thích văn chương, khi xây dựng gia đình cô quán xuyến mọi việc nhà cửa, nuôi dạy con cái, đặc biệt là dạy cho con những nét đẹp trong ứng xử, ăn nói của người Hà Nội. Yêu con nhưng cô cũng là người yêu nước, tôn trọng quyết định của con, cô đồng ý cho con ra chiến trường thực hiện nhiệm vụ với đất nước. Khi đất nước đã giải phóng, cô Hiền vẫn giữ trọn những vẻ đẹp của người Hà Nội và hướng về một tương lai tươi sáng, tốt đẹp.

Văn bản chia thành 5 phần:

- Phần 1:Từ đầu đến “dính líu nhiều có ngày lại rắc rối”: Giới thiệu về cô Hiền.

- Phần 2: Tiếp theo đến “rút lui ngay”: Cô Hiền trong thời kì hòa bình lặp lại.

- Phần 3: Tiếp theo đến “đại khái là như thế”: Cô Hiền trong thời kì chiến tranh chống Mỹ.

- Phần 4: Tiếp theo đến “từ mấy tháng nay rồi”: Cô Hiền sau chiến thắng mùa xuân 1975.

- Phần 5: Còn lại: Cô hiền trong những năm thời kỳ đổi mới.

Đoạn trích thể hiện những trân trọng và khát khao lưu giữ vẻ đẹp và chiều sâu văn hóa của người Hà Nội cũng là của con người thời nay trước những biến động dữ dội của thời đại kinh tế thị trường và hội nhập văn hóa thế giới.