Câu 1 (trang 50, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Bạn có nghĩ rằng việc chêm xen tiếng Anh vào câu nói tiếng Việt của giới trẻ hiện nay là vấn đề đáng ngại không? Vì sao?

Câu 2 (trang 50, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Cho biết một số trường hợp dùng từ ngữ mới mà theo bạn là cần thiết.

Câu 1 (trang 52, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Bạn hiểu như thế nào về chuẩn của ngôn ngữ trong tiếng Việt?

Câu 2 (trang 52, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Vì sao chúng ta cần phải giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt?

Câu 3 (trang 52, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Để giữ gìn và phát triển ngôn ngữ của dân tộc, mỗi người chúng ta cần chú ý điều gì?

Câu 4 (trang 52, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Có nhiều trường hợp không thể thay thế từ Hán Việt bằng những từ ngữ “thuần Việt” đồng nghĩa, chẳng hạn, không thể thay phi công bằng người lái máy bay, thay máy bay trực thăng bằng máy bay lên thẳng. Hãy tìm thêm những ví dụ tương tự. 

Câu 1 (trang 53, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Một yếu tố mới của ngôn ngữ cần đáp ứng những yêu cầu cơ bản nào để được chấp nhận rộng rãi và có cơ hội “nhập” vào hệ thống tiềng Việt?

Câu 2 (trang 53, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Cho biết các yếu tố cơ bản của một tình huống giao tiếp có ảnh hưởng đến việc lựa chọn từ ngữ.

Câu 3 (trang 53, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Phân tích một số trường hợp cho thấy một yếu tố mới của ngôn ngữ có thể dùng phù hợp trong tình huống giao tiếp này nhưng không phù hợp trong tình huống giao tiếp khác.

Câu 1 (trang 54, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Tình cảm, cảm xúc của tác giả khi nghĩ về tiếng Việt.

Câu 2 (trang 54, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

“Khi đã viết ra rồi, chưa có nghĩa là đã xong hẳn”. Theo tác giả, còn phải làm gì tiếp theo?

Câu 3 (trang 55, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Chú ý “cái ý nghĩa trong trẻo trong lắng” và “sự giàu có” của ngôn ngữ.

Câu 4 (trang 55, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Bạn hiểu như thế nào về hình ảnh so sánh mỗi nhà văn như một cây nến thắp lên?

Câu 1 (trang 56, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Tình yêu tiếng Việt của Nguyễn Tuân được thể hiện như thế nào qua văn bản Về tiếng ta?

Câu 2 (trang 56, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Bạn học hỏi được gì từ kinh nghiệm viết của tác giả?

Câu 3 (trang 56, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Nguyễn Tuân quan niệm như thế nào về vấn đề giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt? 

Câu 4 (trang 56, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Qua bài viết của Nguyễn Tuân, bạn có nhận xét gì về vai trò của nhà văn đối với sự phát triển của tiếng Việt?

Câu 1 (trang 56, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Bạn có thể đã dùng tiếng lóng hoặc tiếp nhận tiếng lóng từ người khác trong tình huống nào? Theo bạn, vì sao một số người lại dùng tiếng lóng?

Câu 2 (trang 56, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Trình bày những giải pháp cần thực hiện để giữ gìn và phát triển ngôn ngữ của dân tộc.

Gợi ý:

Giữ gìn và phát triển ngôn ngữ của dân tộc là một vấn đề lớn nhà quan trọng. Giải pháp cho vấn đề này đòi hỏi sự phối hợp của nhiều thành phần trong xã hội. Có thể thảo luận, đưa ra các giải pháp xét từ nhiều góc đội

- Về phía cá nhân: Mỗi học sinh cần có nhận thức như thế nào về vấn đề giữ gìn và phát triển ngôn ngữ của dân tộc? Bạn có thể làm gì để góp phần vào việc giữ gìn và phát triển tiếng Việt

- Về phía gia đình: Mỗi thành viên cần làm gì để ngôn ngữ giao tiếp trong gia đình hướng đến sự chuẩn mực và trong sáng của tiếng Việt?

- Về phía nhà trường: Nhà trường thấy có cần có những giải pháp gì để góp phần giữ gìn và phát triển tiếng.

- Về phía các cơ quan truyền thông: Đài truyền hình, đài phát thanh, báo in và báo điện tử có trách nhiệm như thế nào về vấn đề này? Theo bạn, các cơ quan này cần làm gì để thực hiện tốt hơn việc truyền tải thông tin, góp phần giữ gìn và phát triển tiếng Việt một cách lành mạnh đúng hướng? 

Câu 3 (trang 57, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu ý kiến của bạn về một vấn đề liên quan đến việc giữ gìn và phát triển tiếng Việt.

Gợi ý: 

- Một số vấn đề có thể lựa chọn để viết: Bạn hiểu thế nào về sự trong sáng của tiếng Việt? Giới trẻ có vai trò như thế nào trong việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt? Thành phần nào trong xã hội có ảnh hưởng lớn nhất đối với sự phát triển của ngôn ngữ...

- Đoạn văn cần triển khai theo định hưởng của kiểu bài nghị luận. Do khuôn khổ của một đoạn văn, bạn cần chọn những lí lẽ, dẫn chứng tiêu biểu nhất và trình bày các nội dung một cách mạch lạc, súc tích.

Câu 4 (trang 57, Chuyên đề học tập Ngữ Văn 11):

Vận dụng hiểu biết về tình hưởng giao tiếp (để tài, quan hệ giữa những người tham gia vào giao tiếp, kênh giao tiếp) đã thảo luận, phân tích và đánh giá về sự phù hợp của việc sử dụng các yếu tố mới của ngôn ngữ trong một văn bản tự chọn.

- Sự phù hợp của một yếu tố ngôn ngữ nói chung và yếu tố mới của ngôn ngữ nói riêng tuỳ thuộc vào tinh hưởng giao tiếp mà yếu tố ngon ngủ đó được sử dụng. Bài tập này tạo cơ hội cho bạn vận dụng kiến thức về tình hưởng giao tiếp để thảo luận phân tích và đánh gia sư phủ hợp đó.

- Trước hết, cần chọn một văn bản có yếu tố mới của ngôn ngữ. Văn bản đó có thể thuộc bất kì loại văn bản nào (văn bản văn học, văn bản nghị luận, văn bản thông tin), văn bản viết hoặc văn bản nói (một bài phát biểu, một cuộc hội thoại miễn là có các yếu tố mới của ngôn ngữ như thuật ngữ khoa học hay từ ngữ thông thường, nhất là từ ngữ chỉ các thiết bị, ứng dụng công nghệ mới được mượn từ tiếng nước ngoài, tiếng lóng,.... Có thể chọn một bản tin trên một tờ báo, một văn bản quảng cáo sản phẩm mới... Các bạn cũng có thể chọn một số văn bản có nội dung là cuộc hội thoại trong các chương trình giải trí trên truyền hình,... Để chuẩn bị nội dung thảo luận, cần nhận biết các yếu tố mới của ngôn ngữ và phần chia những yếu tố đó theo từng loại như đã nếu trong Phần 2 của chuyện để này.

- Kết quả phân tích, đánh giá các yếu tố mới đó có thể là tích cực (phù hợp) hoặc tiêu cực (không phù hợp). Kết quả đó căn cứ vào những yếu tố cụ thể của tình huống giao tiếp như:

Văn bản đó viết hay nói về vấn đề gì? Ai là người viết hay người nói? Văn bản đó dùng để viết hay nói cho ai? Văn bản đó được truyền tải qua kênh giao tiếp nào (viết hay nói, giao tiếp trực tiếp hay qua phương tiện công nghệ, văn bản ngôn ngữ hay văn bản đa phương thức,...)