I. Đọc - hiểu (6,0 điểm)

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

THẦN MƯA - SỰ TÍCH CÁ CHÉP HÓA RỒNG

Thần Mưa là thần hình rồng, thường xuống hạ giới hút nước biển, nước sông vào bụng rồi bay lên trời cao phun nước ra làm mưa cho thế gian có nước uống và cày cấy, cây cỏ trên mặt đất được tốt tươi. Thần Mưa thường theo lệnh Trời đi phân phát nước ở các nơi. Thần Mưa có tật hay quên, có vùng cả năm không đến, sinh ra hạn hán ở hạ giới, có vùng lại đến luôn, làm thành lụt lội.

Bức xúc vì hạn hán kéo dài, ngày kia có một con Cóc kéo binh đoàn Gấu, Cọp, Cua, Gà và Ong lên thiên đình kiện Trời, đánh binh đoàn nhà trời tơi tả, đến Thần Sét cũng bại trận tan tành. Trời phải đích thân ra nghênh tiếp, và phát hiện ra Thần Mưa đã ngủ quên cả năm trời. Trời cuống quýt sai Thần Mưa xuống hạ giới làm mưa gấp. Rồi dặn Cóc rằng hễ trời hạn hán thì hãy nghiến răng, Trời sẽ biết mà làm mưa. Từ đó có câu:

“Con cóc là cậu ông trời

Ai mà đánh nó thì trời đánh cho”

Sau vụ đó, Trời nhận ra công việc phân phối nước cho khắp mặt đất rất nặng nề, một mình thần Mưa có khi không làm hết, nên Trời mở một cuộc thi chọn các giống thủy tộc có tài trở thành rồng hút nước phun mưa giúp sức thần Mưa. Cuộc thi rồng đó Trời đã chọn lấy địa điểm ở cửa Vũ (Vũ Môn) thuộc Hà Tĩnh ngày nay.

Cuộc thi gồm ba kỳ, mỗi kỳ phải vượt qua một đợt sóng, con vật nào đủ sức, đủ tài, vượt qua cả ba đợt thì mới đậu để được hóa Rồng. Trong một tháng trời, bao nhiêu loài thủy tộc đến thi đều bị loại, vì không con nào vượt trót được cả ba đợt sóng. Có con cá rô nhảy qua được một đợt, đợt sau thì bị rớt. Có con tôm nhảy qua được hai đợt, ruột gan vây vẩy râu đuôi đã gần hóa rồng. Khi đến đợt ba, đuối sức bị té nên lưng cong lại.

Đến lượt có một con cá chép vào cuộc thi, con cá này bản chất của nó đã là quý hiếm đặc biệt, vì trong miệng nó có ngậm một viên ngọc trai. Thần Gió thấy lạ bay đến để xem, gió, mây ào ạt kéo đến, sấm sét ầm trời, và những đợt sóng cao trỗi dậy, đưa cá chép ào ào vượt qua cả ba đợt sóng tới Vũ Môn nhả ngọc hóa rồng. Do đó mà trong dân gian đã có câu ca dao về việc cá chép hóa rồng.

“Mồng ba cá đi ăn thề

Mồng bốn cá về cá vượt Vũ Môn”

                                                          (Thần Mưa - truyện thần thoại Việt Nam)

Lựa chọn đáp án đúng:

Câu 1. Ngôi kể trong văn bản trên là ngôi kể thứ mấy:

A. Ngôi kể thứ ba

B. Ngôi kể thứ nhất

C. Ngôi kể thứ hai

D. Ngôi kể không xác định

Câu 2. Xác định các vị thần được nhắc đến trong văn bản trên là:

A. Thần Mưa, Thần Gió, Thần Sét, Cóc, Cá chép.

B. Thần Mưa, Thần Gió, Thần Sét, Cá chép.

C. Thần Mưa, Thần Gió, Thần Sét.

D. Trời, Thần Mưa, Thần Gió, Thần Sét, Cóc, Ong.

Câu 3. Công việc của Thần Mưa làm trong văn bản trên là gì:

A. Thường xuống hạ giới hút nước biển, nước sông vào bụng rồi bay lên trời cao phun nước ra làm mưa cho thế gian có nước uống và cày cấy, cây cỏ trên mặt đất được tốt tươi.

B. Thường xuống hạ giới hút nước biển, nước sông vào bụng rồi bay lên trời cao phun nước ra làm mưa cho thế gian có nước uống và cày cấy, cây cỏ trên mặt đất được tốt tươi. Thần Mưa thường theo lệnh Trời đi phân phát nước ở các nơi.

C. Thần Mưa thường theo lệnh Trời đi phân phát nước ở các nơi.

D. Thường xuống hạ giới hút nước biển. Thần Mưa thường theo lệnh Trời đi phân phát nước ở các nơi.

Câu 4. Xác định thời gian trong văn bản trên

A. Trời đất thuở sơ khai

B. Trên thiên đình và dưới trần gian

C. Trời đất mới sinh, đã có cỏ cây, muông thú mà chưa có loài người.

D. Không xác định

Cầu 5. Văn bản trên lí giải hiện tượng gì của tự nhiên?

A. Lí giải hiện tượng mưa, lũ, hạn hán. Nguồn gốc, sự ra đời của một loài thuỷ sản.

B. Lí giải hiện tượng mưa, hạn hán.

C. Lí giải hiện tượng mưa, lũ. Sự ra đời của một loài thuỷ sản.

D. Giải thích hiện tượng mưa, lũ, hạn hán. Nguồn gốc của một loài thuỷ sản.

Câu 6. Vì sao có hiện tượng cóc nghiến răng khi trời mưa?

A. Vì hạn hán kéo dài do thần Mưa ngủ quên.

B. Vì Cóc lên thiên đình kiện trời, Trời phát hiện thần Mưa ngủ quên cả năm trời.

C. Vì hạn hán kéo dài. Cóc lên thiên đình kiện trời, Trời phát hiện thần Mưa ngủ quên cả năm trời, dặn Cóc rằng hễ trời hạn hán thì hãy nghiến răng, Trời sẽ biết mà làm mưa.

D. Vì thần Mưa ngủ quên. Cóc lên thiên đình kiện trời, Trời phát hiện thần Mưa ngủ quên cả năm trời, dặn Cóc rằng hễ trời hạn hán thì hãy nghiến răng, Trời sẽ biết mà làm mưa.

Câu 7. Việc cá chép hóa rồng thể hiện điều gì trong dân gian xưa?

A. Cá chép hoá rồng là hình ảnh biểu tượng cho sự nỗ lực, may mắn và biết tận dụng cơ hội để thành công của người xưa.

B. Cá chép hoá rồng là hình ảnh biểu tượng cho sự may mắn.

C. Cá chép hoá rồng là việc biết tận dụng cơ hội để thành công.

D. Cá chép hoá rồng là hình ảnh biểu tượng cho sự nỗ lực, may mắn và thành công.

Trả lời câu hỏi/ Thực hiện các yêu cầu:

Câu 8. Ý nghĩa của nhân vật thần mưa trong việc thể hiện quan niệm, nhận thức về thế giới tự nhiên và khát vọng của người cổ đại?

Câu 9. Những đặc điểm nổi bật trong nghệ thuật xây dựng nhân vật của truyện.

Câu 10. Nhận xét về thái độ, tình cảm của người xưa đối với thế giới tự nhiên. Viết đoạn văn ngắn từ 5 đến 7 dòng.

II. Viết (4,0 điểm)

          Em hãy viết bài văn nghị luận về sự cần thiết của tinh thần hợp tác trong cuộc sống