Bài Ôn tập Chương 1 trang 18, 19, 20 SBT Hóa 12 Chân

Thủy phân ester đơn chức, mạch hở E trong môi trường acid được alcolhol X và carboxylic acid Y. Carboxylic acid Y được điều chế bằng cách lên men giấm alcohol X. Công thức phân tử ester E là

A. C₅H₁₀O₂. B. C₃H₆O₂. C. C₄H₆O₂. D. C₄H₈O₂.

OT 1.4

X, Y, Z là 3 chất hữu cơ đươc kí hiệu ngẫu nhiên trong số các chất HCOOCH₃, CH₃COOH và CH₃CH₂CH₂OH. Nhiệt độ sôi của X, Y, Z được cho trong bảng sau:

Chất	X	Y	Z
Nhiệt độ sôi (⁰C)	31,8	97,0	118,0

Các chất X, Y lần lượt là

A. HCOOCH₃ và CH₃COOH.

B. CH₃COOH và HCOOCH_3.

C. CH₃CH₂CH₂OH và CH₃COOH.

D. HCOOCH₃và CH₃CH₂CH₂OH.

OT 1.5

Ester nào sau đây là đồng phân với methacrylic acid?

A. Methyl acrylate. B. Ethyl acrylate. C. Vinyl fomate. D. Ethyl acetate.

OT 1.6

Cho phản ứng được biểu diễn thông qua phương trình hóa học sau:

Phản ứng trên thuộc loại phản ứng nào sau đây?

A. Phản ứng ester hóa. B. Phản ứng xà phòng hóa.

C. Phản ứng oxi hóa. D. Phản ứng trung hòa.

OT 1.7

Cho phương trình nhiệt hóa học của các phản ứng sau:

Mối quan hệ giữa a, b, c, d là

A. a = b + c + d. B. a = 2b + c –d. C. b = 2a – c + d. D. 2d = a + b – 2c.

OT 1.8

Trong điều kiện thường, isopentyl acetate (hay isoamyl acetate) là chất lỏng có mùi thơm của táo và chuối chín. Các thông tin về áp suất hơi ở 25⁰C cùng với nhiệt độ sôi của isopentyl acetate và nước ở điều kiện thường được cho trong bảng sau:

Chất	Áp suất hơi ở 25⁰C (bar)	Nhiệt độ sôi (⁰C)
Isopentyl acetate	0,0075	142
Nước	0,0333	100

Dữ kiện nào sau đây được dùng để giải thích kết quả đã nêu ở bảng trên?

A. Khối lượng mol của isopentyl acetate cao hơn nước.

B. Chất có áp suất hơi thấp thì có nhiệt độ sôi cao.

C. Isopentyl acetate không tạo được liên kết hydrogen liên phân tử.

D. Isopentyl acetate là chất hữu cơ, nước là chất vô cơ.

OT 1.9

Trong thí nghiệm điều chế ethyl acetate, bạn học sinh cần đong 24 ml cồn 96⁰. Dụng cụ nào sau đây phù hợp nhất cho thao tác trên.

OT 1.10

Một carboxylic acid X có hàn lượng các nguyên tố carbon và hydrogen lần lượt là 40,7% và 5,1% về khối lượng.

a. Cho biết công thức thực nghiệm của X.

b. Phổ khối lượng của X có kết quả như hình bên dưới. Xác định công thức phân tử của X.

c. Viết các công thức cấu tạo có thể có của X.

d. Hòa tan hết 1,0 g X vào 19,0 g nước có pha vài giọt phenolphthalein thu được dung dịch Y. Tiến hành chuẩn dộ 4,0 g dung dịch Y bằng dung dịch NaOH 0,2M cho đến khi dung dịch Y từ không màu chuyển sang màu hồng hạt thì dừng lại, thấy đã dùng hết 17,0 Ml. Xác định lại phân tử khối của X.

e. Đun X với lượng dư ethanol có xúc tác H₂SO₄ đặc thu được chất hữu cơ Z chỉ chứa một loại nhóm chức, mạch không phân nhánh. Xác định công thức cấu tạo của Z và viết phương trình hóa học của phản ứng. Gọi tên các chất X, Z.

g. Đề nghị phương pháp tách chất Z ra khỏi hỗn hợp sau phản ứng.

OT 1.11

Oleic acid và elaidic acid là các acid béo đồng phân hình học của nhau, trong đó oleic acid có liên kết đôi C=C ở dạng cis và elaidic acid có liên kết đôi C=C ở dạng trans.

a. Viết công thức khung phân tử của elaidic acid và oleic acid.

b. Em có nhận xét gì về cấu trúc phân tử của các acid béo trên.

c. So sánh nhiệt độ nóng chảy của oleic acid và elaidic acid. Giải thích.

OT 1.12

Hai chất hữu cơ đơn chức, mạch hở X và Y có cùng công thức phân tử C₃H₄O₂ với nhiệt độ sôi lần lượt là 47⁰C và 141⁰C. Xác định công thức cấu tạo của X, Y.

OT 1.13

Acid béo là thành phần quan trọng của một chế độ ăn uống lành mạnh. Cho biết các acid béo là stearic acid, oleic acid và linoleic acid với công thức khung phân tử được biểu diễn dưới đây.

a) Acid béo nào trong số 3 acid nêu trên là acid béo thiết yếu? Vì sao?

b) Biết nhiệt độ nóng chảy của các acid béo trên theo thứ tự ngẫu nhiên lần lượt là -5⁰C, 13⁰C và 69⁰C. Hãy điền các giá trị trên vào bảng theo mẫu sau cho phù hợp và giải thích. Ở điều kiện thường, acid béo nào ở thể lỏng, thể rắn? Giải thích

Acid béo	Stearic acid	Oleic acid	Linoleic acid
Nhiệt độ nóng chảy	?	?	?

c) Giải thích vì sao muối sodium hoặc potassium của chúng được sử dụng làm xà phòng.

OT 1.14

Vì sao một số loài chim có thể dễ dàng bơi lội, thậm chí ngụp lặn dưới nước để săn mồi nhưng lại bị chết chìm bởi các vết dầu loang?

OT 1.15

Theo em, đầu ưa nước của một phân tử xà phòng có công thức RCOONa là – COONa hay – COO^-. Vì sao?

OT 1.16

Sáp Carnauba là một loại sáp thực vật thu được từ lá cây cọ Carnauba của Brazil. Sáp Carnauba có thành phần chính là myricyl cerotate, một ester tạo bới myricyl alcohol có công thức là CH₃[CH₂]₂₉OH và cerotic acid là một acid béo có công thức CH₃[CH₂]₂₄COOH. Sáp Carnauba được sử dụng rộng rái để đánh bóng sàn nhà, ô tô, đồ nội thất.

a) Viết công thức khung phân tử của myricyl cerotate.

b) Theo em, lớp sáp phủ trên là của cây có tác dụng gì?

OT 1.17

Linoleic acid có công thức phân tử là C₁₈H₃₀O₂, gồm có $\alpha -$ linolenic acid và $\beta -$ linolenic acid. $\alpha -$ linolenic là một acid béo có 3 liên kết đôi cùng dạng cis ở các vị trí 9, 12, 15 tính từ nguyên tử carbon của nhóm carboxyl, còn $\beta -$ linolenic là một acid béo cũng có 3 liên kết đôi cùng dạng cis ở các vị trí 6, 9, 12 tính từ nguyên tử carbon của nhóm carboxyl.

a) Viết công thức khung phân tử của $\alpha -$ linolenic acid và $\beta -$ linolenic acid.

b) Chúng có phải là các acid béo thiết yếu không? Vì sao?

c) So sánh nhiệt độ nóng chảy của mỗi acid trên với stearic acid. Giải thích?

OT 1.18

a) Nguyên nhân nào dẫn đến việc ôi thiu và bốc mùi của các chất béo nếu chúng không được bảo quản cẩn thận?

b) Vì sao bở để lâu ngoài không khí thường xuất hiện mùi khó ngửi?

c) Giải thích sự hình thành malondialdehyde (MDA), một hợp chất có công thức cấu tạo CH₂(CHO)_2.Hợp chất này có khả năng gây ung thư và có mùi khó chịu khi các chất béo có chứa thành phần là linoleic acid hoặc linoleic acid bị oxi hóa.

d) Nêu nguyên tắc hoạt động của chất chống oxi hóa trong việc giúp bảo quản chất béo.

e) Trình bày một số tác hại của việc sử dụng dầu, mỡ ôi thiu.

OT 1.19

Trong mỗi ý a), b), c), d) ở ỗi câu 19 đến 22, HS chọn đúng hoặc sai.

Phổ khối lượng của ester E được cho dưới đây:

Em hãy cho biết phát biểu sau đây đúng hay sai bằng cách đánh dấu X vào bảng theo mẫu sau đây:

Phát biểu	Đúng	Sai
a) Ester E có khối lượng phân tử là M = 60.	?	?
b) E là ester của methyl alcohol.	?	?
c) Nhiệt độ sôi của E cao hơn ethyl alcohol.	?	?
d) Xà phòng hóa E bằng dung dịch NaOH thu được muối có công thức CHO₂Na.	?	?

OT 1.20

Cho các triglyceride X, Y với công thức cấu tạo sau:

Em hãy cho biết phát biểu sau đây đúng hay sai bằng cách đánh dấu X vào bảng theo mẫu sau đây:

Phát biểu	Đúng	Sai
a) Triglyceride X có tên gọi là tripalmitin.	?	?
b) X là chất béo no, Y là chất béo không no.	?	?
c) X, Y đều tan tốt trong nước.	?	?
d) Hydrogen hóa Y thu được X.	?	?

OT 1.21

Cho các chất sau:

Em hãy cho biết phát biểu sau đây đúng hay sai bằng cách đánh dấu X vào bảng theo mẫu sau đây:

Phát biểu	Đúng	Sai
a) Sodium palmitate và sodium laurylsulfate đều là thành phần chính của xà phòng.	?	?
b) Sodium palmitate và sodium laurylsulfate đếu có tính năng giặt rửa.	?	?
c) Sodium palmitate và sodium laurylsulfate đều tạo muối khó tan trong nước cứng.	?	?
d) Sodium palmitate và sodium laurylsulfate đều có đầu ưa nước gắn với đuôi kị nước.	?	?

OT 1.22

Nhiệt độ sôi và độ tan của một số ester, carboxylic acid và alcohol có cùng số nguyên tử carbon được cho trong bảng sau:

Công thức	Nhiệt độ sôi (⁰C)	Độ tan ở 25⁰C (g/100 g nước)
HCOOCH₃	31,5	23,0
HCOOC₂H₅	54,2	12,0
CH₃COOH	117,9	Tan vô hạn
C₂H₅COOH	141	Tan vô hạn
C₂H₅OH	78,4	Tan vô hạn
CH₃CH₂CH₂OH	97,2	Tan vô hạn

Em hãy cho biết phát biểu sau đúng hay sai bằng cách đánh dấu X vào bảng theo mẫu sau đây

Phát biểu	Đúng	Sai
a) Do không tạo được liên kết hydrogen giữa các phân tử nên ester có nhiệt độ sôi thấp hơn nhiệt độ sôi của carboxylic acid và alcohol có cùng số nguyên tử carbon.	?	?
b) Do có khả năng tạo liên kết hydrogen yếu với nước nên ester thường ít tan trong nước hơn so với carboxylic acid và alcohol có cùng số carbon.	?	?
c) Carboxylic acid có nhiệt độ sôi cao hơn alcohol có cùng số nguyên tử carbon.	?	?
d) Methanol có khả năng tan vô hoạn trong nước.	?	?

OT 1.23

Có bao nhiêu ester của methyl alcohol có công thức phân tử là C₅H₁₀O₂?

OT 1.24

Có bao nhiêu hợp chất hữu cơ đơn chức, phân tử chỉ chứa carbon, hydrogen, oxygen và có phân tử khối là 60?

OT 1.25

Có bao nhiêu triglycerid mà khi xà phòng hóa hoàn toàn thu được glycerol cùng hỗn hợp chỉ gồm muối của palmitic acid và stearic acid?

OT 1.26

Xà phòng hóa hoàn toàn 0,1 mol ester E đơn chức, mạch hở bằng dung dịch NaOH vừa đủ thu được muối F và alcohol G. Biết khối lượng muối F thu được lớn hơn khối lượng ester E đã tham gia xà phòng hóa. Tính khối lượng alcohol G thu được.

OT 1.27

Xà phòng hóa hoàn toàn một ester mạch hở E (Chỉ tạo bởi một carboxylic acid và một alcohol) bằng lượng vừa đủ dung dịch NaOH rồi cô cạn, thu được muối khan F và alcohol G. Đốt cháy hoàn toàn F chỉ thấy tạo CO₂ và 0,2 mol Na₂CO₃, còn đót cháy hoàn toàn G được số mol H₂O gấp hai lần số mol CO₂. Xác định khối lượng của E, cho biết phân tử khối của E < 200.

OT 1.28

Trong thực tế, thành phần chất béo gồm các triglyceride có lẫn một ít acid béo tự do. Để sản xuất được m gam xà phòng, người ta thủy phân hoàn toàn 300 g chất béo A trong 500 mL dung dịch KOH 2M (vừa đủ). Sau phản ứng thu được 29,44 g glycerol. Xác định giá trị của m. Cho biết các muối carboxylate trong xà phòng chiếm 70% khối lượng xà phòng. Khối lượng OH đã dùng để xà phòng hóa là tổng hợp khối lượng KOH tác dụng với acid béo tự do và KOH tác dụng với các triglyceride.